Zaburzenie osobowości borderline – jak je rozpoznać i jak sobie z nim radzić?
Zaburzenie osobowości borderline (BPD) to jedno z najbardziej złożonych i wymagających zaburzeń psychicznych, charakteryzujące się silną niestabilnością emocjonalną, trudnymi relacjami międzyludzkimi oraz impulsywnością. Pojęcie borderline zostało po raz pierwszy uwzględnione w klasyfikacji DSM-III w 1980 roku, a wcześniej osoby z tym zaburzeniem były często określane jako „trudni pacjenci”.
Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób ICD-10, borderline jest jednym z podtypów osobowości chwiejnej emocjonalnie (F 60.3). Osoby z tym zaburzeniem doświadczają skrajnych emocji, często zmieniają swoje nastawienie do innych i mają duże trudności w budowaniu stabilnych relacji.
Objawy zaburzenia osobowości borderline
Osoby z borderline mogą przejawiać:
- Silną niestabilność emocjonalną, częste zmiany nastroju.
- Przewlekłe uczucie pustki.
- Skłonność do impulsywnego zachowania (np. nagłe wydatki, niebezpieczna jazda, samouszkodzenia).
- Nadmierny lęk przed porzuceniem, nawet gdy nie ma realnego zagrożenia.
- Trudności w określeniu swojego „ja” i celów życiowych.
- Tendencję do wyidealizowania lub dewaluowania bliskich osób.
- Czasowe stany paranoidalne i objawy dysocjacyjne pod wpływem stresu.
Skąd bierze się borderline?
Nie ma jednej przyczyny borderline. Badania wskazują, że na rozwój zaburzenia wpływają:
- Czynniki genetyczne – osoby, których bliscy krewni cierpią na borderline, mają większe ryzyko jego wystąpienia.
- Traumatyczne dzieciństwo – przemoc, zaniedbanie, odrzucenie czy brak stabilnej opieki w dzieciństwie mogą prowadzić do trudności w regulacji emocji.
- Nieprawidłowości w funkcjonowaniu mózgu – obszary odpowiedzialne za kontrolowanie impulsów i regulację emocji mogą funkcjonować inaczej u osób z borderline.
Borderline w codziennym życiu – przypadki kliniczne
Osoby z borderline mogą bardzo różnie funkcjonować w życiu codziennym.
Przykład 1: Klientka C. zgłosiła się na terapię z powodu myśli samobójczych, samookaleczeń oraz niestabilnych relacji. Miała tendencję do wybuchów złości, po których popadała w depresyjny nastrój i izolację.
Przykład 2: Klientka Z. wydawała się osobą dobrze funkcjonującą zawodowo, jednak w relacjach międzyludzkich odczuwała ogromny lęk przed porzuceniem i brak zaufania do innych.
Podsumowanie
Zaburzenie osobowości borderline to złożony problem, który wymaga specjalistycznej pomocy. Osoby z borderline często doświadczają silnego cierpienia, jednak odpowiednia terapia może pomóc im lepiej funkcjonować w codziennym życiu.
Jeśli Ty lub osoba Ci bliska zmaga się z borderline, skontaktuj się z nami – pomożemy Ci znaleźć drogę do lepszego życia.